Maak een eenvoudige kassabon

Wij zijn er als sector meesters in om complexe zaken complex te communiceren. Draagt dat bij aan inzicht voor de deelnemer in hoe de persoonlijke pensioenpot zich ontwikkelt? Totaal niet!

Door: Berry van Sonsbeek, Product Marktmanager Zwitserleven

Wat kunnen we leren uit een andere sector?

Laten we eens kijken hoe de banken communiceren via apps en internet over de ontwikkeling van het saldo van een beleggingsrekening. Waarom is dat interessant? Banken zijn bij uitstek gewend om te communiceren over rendement op beleggingen. Dat doen ze op een manier dat beleggers alle informatie krijgen die voor hun belangrijk is. En ook interessant omdat deelnemers die zelf beleggen al gewend zijn aan dit soort communicatie. Via de apps is sprake van gelaagdheid. Hoe meer informatie de belegger wil, hoe dieper hij of zij kan zoeken.

In je app of via internet zie je heel snel en eenvoudig hoe de waarde van de pot zich ontwikkelt. Over het jaar vanaf 1 januari, of vanaf het moment dat iemand start met beleggen. Soms kun je het zelfs per dag zien. Echter, ik denk dat dit laatste niets is voor een pensioenpot. Pensioenbeleggen doe je voor de lange termijn. En je hebt zelf (meestal) geen invloed op de manier waarop belegd wordt. Laat staan dat je dagelijks transacties zelf kunt doorvoeren. Informatie over wat er op één dag gebeurt, voegt daarom ook weinig toe.

Zoveel informatie als je wil

Heb je behoefte aan diepere informatie, dan levert een bank een uitgebreide vermogensrapportage. Hierin lees je precies waarin je belegt, welke transacties zijn uitgevoerd, welke kosten (en waarvoor) zijn verrekend, hoe de waarde van de onderliggende beleggingen zich hebben ontwikkeld, wat er aan dividenden of rentes en coupons zijn toegevoegd, en welke nieuwe bedragen binnen zijn gekomen om te beleggen. Deze tweede laag blijft natuurlijk ingewikkeld. Maar met de verschillende beschikbare communicatiemiddelen moet dit toch begrijpelijk gemaakt kunnen worden.

Hoe kan het ook?

Dan terug naar laag 1. Toch maar een voorzet. Hoe zou je nu bijvoorbeeld via een soort van kassabon op 1 A4-tje, of liefst digitaal via een app, over de ontwikkeling van de pensioenpot kunnen communiceren bij een actieve deelnemer. Neem als voorbeeld de heer Adje Hoc die zijn pensioen opbouwt via een willekeurige pensioenuitvoerder. Zo’n kassabon zou er zo uit kunnen zien.

We gaan er vanuit dat u blijft werken tot 68 jaar

Moeten we het ingewikkelder maken of kan het nog makkelijker? Uiteraard kan het nog eenvoudiger door alleen het saldo van de pensioenpot te laten zien. En wellicht het verwachte vermogen op pensioendatum. De communicatiedeskundigen mogen kijken waar de grens komt te liggen tussen eenvoud, effectiviteit en volledigheid van informatie. Ik geloof wel in een systeem met lagen. Waarbij je laag 1 heel dicht bij de deelnemer brengt en afstemt op de doelgroep. Durf daarin te experimenteren en kijk naar wat werkt en wat niet (A/B test). Hetzelfde geldt voor laag 2, en misschien zelfs een laag 3.

Communiceren tijdens de uitkeringsfase blijft lastig

Voor gepensioneerden is het goed om tijdens de looptijd van een jaar al te communiceren over het verwachte pensioeninkomen van het volgende jaar. Daar zul je wel in een rare squeeze kunnen komen als de pensioenpot door bijvoorbeeld rentedalingen stijgt, terwijl het pensioeninkomen naar verwachting gelijk blijft of achteruitgaat. Ik zie daar nog wel wat uitdagingen. Het is lastig om in de fase dat het pensioen uitbetaald wordt te communiceren over de samenhang van de hoogte van de uitbetalingen en de ontwikkeling van het beleggingspotje. Zeker als je ook de renteontwikkelingen, levensverwachtingen en andere effecten op de beurs meeneemt. Misschien helpt het voor gepensioneerden om te blijven praten in termen van jaarlijks pensioeninkomen.

Wie het weet mag het zeggen. Het zal in het begin best nog wel experimenteren zijn om de communicatie te vinden die het best aansluit. En uit toelichtingen moet blijken welke oorzaken ten grondslag liggen aan toe- of afnames.

Dit opiniestuk is geschreven op persoonlijke titel.