Instemmen bij invaren?

De inkt is nog niet droog, of bepaalde politieke partijen proberen al verandering in te brengen in de nieuwe pensioenwet. Eén van die veranderingen gaat over oude regelingen bij pensioenfondsen.
Deelnemers die vallen onder die oude regeling willen graag hun aanspraken behouden. Maar worden net als de rest ingevaren in het nieuwe stelsel zonder de mogelijkheid van individueel bezwaarrecht. Ondertussen ruiken campagnevoerende politici hun kansen…

Door: Berry van Sonsbeek, Product Marktmanager Zwitserleven

Na jaren eindelijk een nieuwe wet

Ik begrijp de standpunten, maar we moeten uitkijken dat de overgang naar het nieuwe stelsel niet in gevaar komt. Want nu de pensioenwet na jaren eindelijk is goedgekeurd door zowel de tweede als de eerste kamer, zijn verzekeraars en PPI’s al druk bezig met het omzetten van de eerste regelingen naar het nieuwe stelsel. Met daarbij ook de uitdaging om juist en volledig te communiceren over de wijzigingen naar de deelnemers. Geloof me, dat zijn flinke investeringen die in de hele pensioensector worden gedaan, om de transitie mogelijk te maken.

Voor pensioenfondsen ligt het anders

Voor pensioenfondsen is de overgang zo mogelijk nog ingewikkelder. Die hebben meer tijd en investeringen nodig. Dat heeft vooral te maken met het, volgens de wet, evenwichtig invaren van oude aanspraken naar het nieuwe stelsel. Deelnemers hebben daarbij geen individueel bezwaarrecht. Zo worden oude en nieuwe aanspraken zoveel mogelijk bij elkaar gehouden. En kan iedereen optimaal gebruik maken van de voordelen van het nieuwe stelsel.

De schoen wringt

Maar ja, sommige deelnemers willen voor hun opgebouwde aanspraken vasthouden aan het oude systeem. En, terwijl de transitietrein doordendert, gebruikten diverse politieke partijen dit om zwevers aan zich te binden. Ik heb veel begrip voor deelnemers die zich zorgen maken over de risico’s van het nieuwe stelsel, zoals de kans op eerder verlagen van het pensioen. Maar toch hoop ik dat we op de ingeslagen weg door kunnen gaan, zonder dat deelnemers individueel instemmingsrecht krijgen om wel, of niet, in te varen.

Bom onder nieuw stelsel

Gaan we dat toch doen, en de wet alsnog aanpassen, leidt het bijna zeker tot vertraging in de transitie. Je zet besluitvormingsprocessen in de wacht. En misschien leg je zelfs een bom onder het nieuwe stelsel, nog voor het is ingevoerd. De consequenties zijn niet helemaal duidelijk. Net als het bezwaar tegen het invoeren van een referendum geldt hier ook: het is geen simpele ‘ja of nee’.

Hoge kosten

Als deelnemers alsnog de mogelijkheid krijgen om bij pensioenfondsen hun opgebouwde aanspraken niet in het nieuwe stelsel te laten invaren, dan moeten deze fondsen het oude en nieuwe stelsel uitvoeren. Dit brengt hoge kosten met zich mee. En het maakt de communicatie richting deelnemers behoorlijk ingewikkeld. Wat als deelnemers een deel in het oude, en een deel in het nieuwe stelsel hebben? Een ding is wel zeker: alle kosten die dat met zich meebrengt, gaan af van de rendementen van de deelnemers. Dus wie is dan uiteindelijk de winnaar?

The show must go on…

Het invoeren van dit instemmingsrecht, zou brede gevolgen hebben voor de transitie. Ook ontstaan er enorme discussies onder deelnemers, over wat het beste voor hen is en over de mogelijke effecten binnen een pensioenfonds. Hoe solidair zijn we dan in discussie met elkaar?
Mijn oproep is de wet niet aan te passen en door te gaan op de ingeslagen weg. Er zijn genoeg aanknopingspunten om de risico’s die deelnemers zien bij het invaren te beperken. Wees daar in de totale transitie extra alert op. Regel dat goed en communiceer er helder in begrijpelijke taal over.

Een alternatief…

Maar goed, in de politiek weet je nooit hoe de hazen lopen. Dus voor het geval ze niet bij hun standpunten blijven maar de wet willen aanpassen: noem het dan een carve-out route of een eenmalig keuzemoment. Met een kleine aanpassing - misschien wel via de op handen zijnde veegwet - zou je pensioenfondsen ruimte kunnen bieden om deelnemers een eenmalig aanbod te doen. Een aanbod waarbij ze hun eigen ingevaren vermogen bij een verzekeraar, of in een separate kring bij een APF, om kunnen zetten in een gegarandeerd pensioen (verzekeraar) of in een pensioen onder het oude FTK (APF) met de oude zekerheidsnormen. Met zo’n oplossing voorkom je de grootste zorg van deelnemers dat hun pensioen sneller kan dalen onder het nieuwe stelsel. En laat je ze min of meer houden wat ze nu hebben.

Helder is dat de nieuwe samenstelling van de Tweede Kamer de komende maanden voor een bijzondere dynamiek kan zorgen. Waarbij ik zeker niet uitsluit dat in de aankomende veegwet nog iets gaat gebeuren op het gebied van instemming bij invaren!

Dit opiniestuk is geschreven op persoonlijke titel.