Afgelopen week twitterde ik een grafiek over de inflatie voor de euro-introductie en de periode daarna. De conclusie was simpel. De afgelopen twintig jaar was de totale inflatie 45%. De twintig jaar daarvoor 67%. Deze tweet maakte een hoop reacties los. Eigenlijk raar, het zijn slechts data. Daar valt in principe niet veel over te discussiëren. Maar niets bleek minder waar.
Er was kritiek op de kwaliteit van de gegevens. Maar het was één en dezelfde dataserie. Huizen zouden niet zijn meegenomen. Dat is wel zo, 14% van het totale mandje bestaat uit 'toegerekende huur eigen huis'. Daar kun je overigens over twisten. Mijn huis is weliswaar in waarde toegenomen, maar ik betaal er niet meer voor. Dus dat zou mijn persoonlijke inflatie moeten drukken. En natuurlijk werd talloze keren het voorbeeld genoemd van het biertje in de kroeg, dat na de invoering van de euro opeens een stuk prijziger werd. Dat klopt, maar ook dat zit in de data verwerkt.
Het mooiste vond ik de reactie van iemand die een baguette met zalm voor €9,95 had gekocht. Of ik dat niet duur vond? Ja, dat is inderdaad erg duur. Ik heb wat veldonderzoek gedaan, maar de gemiddelde prijs ligt eerder rond de €6,50. Maar dat zegt niets over inflatie. Inflatie gaat over prijsstijging. Als dat broodje vorig jaar ook €9,95 kostte, is er geen inflatie.
Duidelijk is dat mensen de data niet geloven als die niet past binnen de eigen beleving. De data negeren is altijd gemakkelijker dan je eigen mening bijstellen. Deze discussie geeft daarmee ook aan dat ieder zijn eigen inflatie heeft.
Ik heb even grofweg naar mijn eigen inflatie gekeken. Er zijn slechts enkele producten met dalende prijzen: hondenbelasting, sieraden en horloges, vloerbedekking en veerboten. Daar profiteer ik niet van. Bovendien zijn mobiele telefoons blijkbaar 23,5% goedkoper geworden. Dat wil ik best geloven. Maar het mobieltje van mijn vrouw was toch bijna vijfmaal zo duur als haar vorige.
Ziektekostenverzekeringen zijn 4,2% duurder geworden. Dat is voor de gemiddelde Nederlander slechts 6% van het totale uitgavenmandje. Met kinderen voorbij de leeftijdsgrens van achttien jaar is dat voor mij een heel stuk hoger. Onderwijs is daarentegen ook goedkoper geworden. Aangezien ze bij mij alle vier studeren, zou ik daar enorm van moeten profiteren. Toch voelt dat niet zo.
Ergo, ook ik heb last van een subjectieve beoordeling van mijn eigen inflatie. Als ik zo'n tweet zou zien als die ik heb verstuurd, zou ik ook de neiging krijgen om te reageren. Ook al zijn het slechts data.
Corné van Zeijl
Corné van Zeijl is analist en strateeg bij ACTIAM. Daarnaast is hij een graag geziene beurscommentator bij onder meer RTL Z en BNR en schrijft hij columns voor verschillende media.