Tijdens de presentatie van de tweede kwartaalcijfers van ING, had ceo Hamers flinke kritiek op het rentebeleid van de ECB. Volgens hem heeft het rentebeleid geen stimulerend effect meer op de economie. Bij deze lage rente gaan consumenten eerder meer sparen dan meer uitgeven. En bedrijven gaan niet meer investeren omdat de rente laag is, maar omdat ze met hun investeringen meer rendement denken te gaan maken. En zolang de vooruitzichten somber zijn, investeren ze niet.
Toch gaan de ECB en andere centrale banken gewoon door met hun monetaire stimulering. Het doet me denken aan een uitspraak van Bertolt Brecht: "Wie A zegt, hoeft geen B te zeggen. Hij kan ook toegeven dat A fout was".
Maar voorlopig gaan de ECB-bestuurders verder met wat zij denken dat goed is. En dat is de rente verder verlagen. Momenteel geven de geldmarkttarieven aan dat er een kans van 95% is dat de rente in september van -0,40% naar -0,50% verlaagd wordt. Onder regie van mevrouw Lagarde zal dat ruime monetaire beleid van de ECB niet veel anders worden.
Bedenk wel dat we het hier over de korte rente hebben. De invloed van de ECB op de lange rente door het opkopen van obligaties is beperkt gebleken. In de periode 2015-2018, de 'QE-periode', is de obligatierente nauwelijks gedaald. In de periode daarvoor en daarna juist wel. Dat zegt genoeg.
De reden dat meneer Hamers met deze uitspraken komt is duidelijk. Hij is een negatieve rente op uw spaarrekening aan het voorbereiden. Ik zie de krantenkoppen al voor me. De sociale media staan er nu al vol mee. Er zullen Tweede kamer vragen gesteld worden.
Maar dat is natuurlijk allemaal voor de bühne. Want meneer Hamers heeft uiteraard volkomen gelijk. Mijn spaarrente bij de ING (volledige disclosure) is 0,03% en dat is eigenlijk veel en veel te hoog. Want een 1-maand-deposito in euro's heeft een rente van -0,4%. Dat zou een marktconforme rente voor uw spaarbankboekje zijn. De Zwitserse banken UBS en Credit Suisse vragen aan hun klanten met euro-rekeningen van meer dan €500.000 al een rente -0,6% respectievelijk -0,4%. Dus vraag niet hoe het kan dat u nog een positieve spaarrente ontvangt, maar geniet ervan, zolang het duurt.
Als de ECB doorgaat met het verlagen van de rente, dan komt uiteindelijk die negatieve spaarrente er wel aan. De vraag is wie de eerste bank is die deze stap gaat maken. Als het gebeurt zal het een hoop heisa geven. Terwijl het gewoon marktconforme tarieven zijn. In Zwitserland weten ze daar al alles van.
Corné van Zeijl
Corné van Zeijl is analist en strateeg bij ACTIAM. Daarnaast is hij een graag geziene beurscommentator bij onder meer RTL Z en BNR en schrijft hij columns voor verschillende media.