Laatst vertelde iemand me dat hij bij een groot pensioenfonds had gesolliciteerd. De baan was niet bijzonder, maar het salaris wel. Hij noemde een bedrag waarvan ik even moest slikken. Of ik verdien te weinig, of bij pensioenfondsen zijn ze te genereus met de salarissen. Voor mijn eigen ego hou ik dat laatste maar aan.
Het bovenmatige bedrag gaf me wel een duidelijk beeld dat het salarisbeleid bij pensioenfondsen nog weinig last heeft van de tucht van de markt. Logisch, de deelnemers aan het pensioenfonds zijn immers verplicht bij het fonds aangesloten.
Goedkoop kantoortje
Enige tijd geleden las ik een interview met de ideale pensioenfondsmanager. Zijn naam was Steve Edmundson van het Nevada Public Employees' Retirement System. Steve heeft een klein goedkoop kantoortje ver buiten de grote zakencentra. Hij belegt alleen in indexfondsen en zijn strategie is zo weinig mogelijk te doen. Wat nog niet meevalt gezien de continue druk van veel commerciële partijen. Ook denkt hij niet na over de verdeling van de beleggingen. Die verdeling staat vast en het enige wat hij doet is eens in de zoveel tijd de portefeuille herbalanceren naar originele verdeling. Door deze strategie bespaart hij enorm veel kosten uit. De beheerskosten waren gedaald van 0,30% naar 0,05%. Dat zijn kleine cijfers, maar het gaat over een groot belegd vermogen ($ 40 mrd). In dollars gemeten gingen de kosten van $ 120 mln naar $ 20 mln. Dat is geld dat van WallStreet naar het pensioenfonds gaat. Door deze extreme focus op lagere kosten behoort het pensioenfonds tot de beste in de US.
Het lijkt mij een mooie blauwdruk over hoe een efficiënt pensioenfonds eruit zou kunnen zien. Maar dan zit je niet op de Zuidas, maar ergens op een industrieterrein in Nieuwegein Zuid. Dan heb je geen enorm beleggingsteam dat de meeste briljante beleggingsstrategie probeert te bedenken. Maar het levert misschien betere resultaten op.
Het zou een idee kunnen zijn om pensioenfondsen te ranken op hun kosten. Dat is immers niet onbelangrijk voor het uiteindelijke rendement. Dan weten we wat de baten én de lasten zijn van die briljante beleggingsstrategieën. Het beleggen wordt er natuurlijk niet leuker op. Maar goed beleggen is saai beleggen.
Dit idee zal niet snel populair worden bij de pensioenfondsen zelf. Het is immers nooit leuk om in je eigen vlees te snijden. Maar mij is wel duidelijk dat sommige pensioenfondsen een stuk efficiënter beheerd kunnen worden. Een soort Zeeuws Meisje (ons-bin-zuunig) pensioenfonds. Want zoals Herman Brood al ooit eens zei: 'Als het op is, worden we zuinig.' We kunnen dat maar beter voor zijn.
Corné van Zeijl
Corné van Zeijl is analist en strateeg bij ACTIAM. Daarnaast is hij een graag geziene beurscommentator bij onder meer RTL Z en BNR en schrijft hij columns voor verschillende media.