In het begin van mijn carrière had ik een jonge collega die onderzoek deed naar de relatie tussen economie en beurzen. Na maanden zwoegen kwam hij vol trots met een rapport, waarin hij concludeerde dat de economie en de beurzen gelijk oplopen. Het rapport werd door het hoofd research direct naar de prullenbak verwezen. 'Denk je nu echt dat klanten hier op zitten te wachten?'
Wat heb je eraan als het niets voorspelt, maar alleen achteraf verklaart? Het leerde mij dat een rapport interessant genoeg moet zijn om gelezen te worden en dat het moeilijk is om economische indicatoren te vinden die de markt voorspellen.
Begin oktober ontving ik een onderzoeksrapport van een strateeg bij Morgan Stanley, Andrew Sheets. Ook hij heeft een poging gedaan om economische indicatoren te gebruiken voor een beursvoorspelling, net als mijn jonge collega van toen. Hij vond echter drie economische indicatoren die wél de markt voorspellen. Die drie zijn: de ISM index, het consumentenvertrouwen en de nieuwe aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen (initial jobless claims).
De ISM index is een hele logische. Zelf gebruik ik de ISM index ook om de huidige winstschattingen in de VS te ijken. De recente dramatische daling van de ISM index naar 47,8 komt in mijn modellen overeen met een winstdaling op jaarbasis van een procent of 5. Echter volgens de IBES database verwachten analisten nu nog een bescheiden stijging van 2%. Dat is waarschijnlijk dus wat te enthousiast en die 2% winstgroei zal wel naar beneden worden bijgesteld. Ik denk dat veel analisten nog even de begeleidende woorden bij de kwartaalcijfers afwachten. Die teksten zullen niet erg enthousiast zijn.
Het consumentenvertrouwen gebruikt Sheets als contra indicator. Hoe hoger het huidige vertrouwen van Joe Sixpack, hoe groter de kans dat het daarna alleen maar slechter wordt.
De meest bijzondere indicator vond ik de initial jobless claims. Cijfers over de arbeidsmarkt lopen namelijk doorgaans achter de markt aan. Op het moment dat iedereen al weet dat het slecht gaat, loopt de werkloosheid op. Arbeidsmarktcijfers zijn daarom meestal niet zo interessant. Maar deze nieuwe aanvragen voor werkloosheidsuitkeringen dus blijkbaar wel.
En wat zeggen deze drie indicatoren dan nu over de markt? De ISM index geeft een duidelijke waarschuwing. Dat voorspelt niet veel goeds voor de aandelenmarkt. Het consumentenvertrouwen is zorgwekkend hoog. Alleen de initial jobless claims geven nog geen waarschuwing. Sheets zegt dan ook vooral daar op te letten en dat ga ik ook zeker doen. Dit rapport gaat in ieder geval niet de prullenbak in.
Corné van Zeijl
Corné van Zeijl is analist en strateeg bij ACTIAM. Daarnaast is hij een graag geziene beurscommentator bij onder meer RTL Z en BNR en schrijft hij columns voor verschillende media.