13-12-2019
De ECB is hard aan het werk. In november kocht de centrale bank voor €24 mrd aan obligaties, waardoor er nu bijna €2600 mrd aan opgekochte obligaties op de balans staan. Dat zijn niet alleen overheidsobligaties, maar ook bedrijfsobligaties.
In anticipatie op deze koopwoede van de ECB, hebben veel beleggers alvast deze bedrijfsobligaties ingeslagen. Dat is logisch. Als je weet dat er morgen iemand flink gaat kopen, moet jij vandaag kopen. De instroom in beleggingsfondsen met bedrijfsobligaties was dan ook stevig. Volgens research van Merrill Lynch hebben beleggers in de weken voordat de ECB met haar inkopen in november begon, al voor ruim €25 mrd aan dit soort obligaties ingeslagen.
De bedoeling van deze opkoopacties is om de economie te stimuleren. Je kunt grote vraagtekens zetten of dat lukt met deze ingrepen. Tijdens de QE-acties van de ECB daalt de rente nauwelijks. Een logische conclusie is dat het effect van deze opkoopacties dus beperkt is. Maar volgens een wc-eend onderzoek van de ECB, heeft het ECB-beleid een neerwaarts effect op de rente van maar liefst 1,1% gehad.
Oké, stel dat de ECB gelijk heeft. Werkt de lagere rente dan door in de economie? In Nederland maakt het in ieder geval een hoop mensen onzeker over hun pensioen. En de Nederlandse spaarquote daalt niet, maar stijgt. Als ik een presentatie voor ondernemers geef, vraag ik altijd of ze met die lage rente meer gaan investeren. Tussen al die ondernemers was er tot nu toe geen één die de vraag met ja beantwoordde.
De acties van de ECB zorgen er wel voor dat de euro-obligatiemarkt overspoeld wordt door Amerikanen. Ze laven zich aan de geldkraan van de ECB. Maar liefst 156 Amerikaanse bedrijven, zoals Apple, CocaCola, IBM, AT&T, JP Morgan en Citi, hebben obligaties in euro’s uitgegeven. Reversed Yankees noemt men deze leningen in obligatieland. Die Amerikaanse bedrijven gaan de opbrengst niet in Europa investeren. Een groot deel van die geldstroom wordt gebruikt om hun eigen aandelen op te kopen. In 2019 wordt er voor maar liefst €135 mrd van dit soort ‘omgekeerde Amerikanen’ uitgegeven. En de ECB blijft gewoon haar deel opkopen.
De centrale bank vindt deze bijeffecten geen probleem. Ik wel. Met al die geldcreatie drukt de ECB de intrinsieke waarde van de euro’s in mijn portefeuille. Maar belangrijker: de economie in de eurozone profiteert er niet eens van, de Amerikaanse aandelenkoersen wel. Ik hoop dat het gezonde verstand terugkeert in de ivoren toren in Frankfurt. Want dit is wel de omgekeerde wereld.
Dit artikel is gepubliceerd op 13 december 2019